Victorinox Damascus là dòng dao đa năng phiên bản giới hạn rất đẹp mà đa số trong chúng ta đã từng thấy ít nhất một lần.
Tuy nhiên chất lượng của dòng sản phẩm này ra sao và vì đâu nó có giá thành cao hơn hẳn những phiên bản thông thường? Hãy để chúng tôi giải đáp thắc mắc này của bạn.
Thép Damascus là thép gì?
Theo Wikipedia, chúng ta có định nghĩa về thép Damascus như sau:
Thép Damascus là một loại thép truyền thống dùng để rèn kiếm của vùng Trung Đông. Loại thép này độc đáo với đặc trưng các vân kim loại nổi bật với các vết đốm như nước chảy. Các thanh kiếm được làm từ loại thép này nổi tiếng với việc rất chắc chắn, rất khó vỡ, lưỡi đàn hồi tốt và có thể mài rất bén. Dù vậy việc sản xuất loại thép này hiện tại là không thể vì kỹ thuật tinh luyện loại này đã thất truyền dù đang có nhiều nỗ lực để tái tạo lại loại thép này.
Cụ thể hơn, câu chuyện về thép Damascus như sau.
Khởi nguồn từ loại thép Wootz đến từ Ấn Độ, đây là một loại thép có chất lượng rất tốt thời xưa. Dòng chảy của giao thương đã đưa dòng thép này đến Damascus, thủ phủ vũ khí của Syria. Chính tại nơi đây, từ loại thép Wootz đó, người ta đã tạo nên những con dao, những lưỡi kiếm Damascus huyền thoại. Một loại thép có độ cứng, độ bền, độ dẻo, độ dễ mài hoàn hảo.
Tương truyền, một cây dao Damascus có thể dễ dàng chẻ đôi một khẩu súng. Cho dù đó là một câu truyện mang màu sắc phóng đại thì điều đáng tiếc là công thức rèn nên những cây dao đó đã bị thất truyền hàng ngàn năm.
Các biến thể tái tạo thép Damascus ngày nay
Dù công thức chế tạo loại thép bí truyền đã bị thất lạc hoàn toàn vào dòng lịch sử ngàn năm. Con người vẫn cố gắng tái tạo lại nó theo hiểu biết, khả năng và khoa học kỹ thuật hiện tại.
1/ Giả Damascus
Nhắc đến thép Damascus, đặc điểm nhận dạng đầu tiên chính là những vân thép uốn lượn bất quy tắc trên bề mặt thép. Để mô phỏng thép Damascus, người ta không thể bỏ qua tiêu chí này.
Phương Tây dã chế tạo ra một loại thép mô phỏng Damascus khá tốt bằng cách hàn hai loại thép với nhau và cuộn lại nhiều lần. Sau đó để các thợ rèn tạo ra những cây dao từ loại thép trộn đó và nó cũng sẽ có những vân mô phỏng Damascus rất đẹp mắt. Chất lượng của những loại thép này cũng không tệ chút nào. Dù vậy, người ta biết chắc chắn rằng thép Damascus xịn là một khối đồng nhất.
2/ Giả vân Damascus
Một loại mô phỏng tệ hơn, có thể nói là rẻ tiền nhất đó chính là việc tạo vân bằng acid. Đó là kỹ thuật dùng axít hay thứ gì đó “vẽ” vân lên vật dụng kim loại tất nhiên là sau thời gian các vân này sẽ mờ đi do bị mòn hay mài.
Tuy nhiên cần lưu ý ngay cả thép “thật” cũng sẽ bay màu do trong quá trình rèn có một quá trình ngâm axít để các lớp kim loại khác nhau phản ứng cho ra màu khác nhau vì thế nếu bay màu nhưng sau khi xử lý hóa học mà các vân xuất hiện trở lại thì đó là thép gấp thật còn nếu không thì không phải.
3/ Tái tạo thép Damascus bằng khoa học
Đây là con đường gian nan nhất mà có lẽ chúng ta cần dành một chương riêng để nói về loại thép này. Tuy nhiên trong phạm vi hạn chế của bài viết, chúng tôi xin tóm tắt những ý chính như sau.
Henri Moser vào năm 1884 là người được cho là đã tìm thấy một nguyên mẫu thất truyền của thép cổ Damascus,lưỡi dao này hiện tại vẫn được trưng bày trong Bảo Tàng Lịch Sử Bern – Thụy Sĩ.
Và năm 2006, với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, các nhà khoa học ở Dresden đã tạo ra một bước đột phá trong nghiên cứu tái tạo thép Damascus, tất nhiên là dựa trên nghiên cứu từ lưỡi dao của Henri Moser.
Bằng các kỹ thuật luyện thép kết hợp với các thành phần hóa học, họ đã tạo ra một loại thép kết cấu bền chắc được gọi là Carbon Nanotube. Nó rất tương đồng với cấu trúc của thép Damascus trên lưỡi dao của Henri Moser. Và nó phần nào củng cố cho giả thiết luyện thép cổ Damascus là từ thép Wootz và gia trộn thêm những lá cây hoặc gỗ nào đó để tạo ra những sự phân bổ cacbon tạo thành mạch Fe3C cùng các tạp chất khác xếp theo mạch rất rõ.
Victorinox Damascus – giao điểm của độ bền và vẻ đẹp
Kể từ năm 2007 thì Carl Elsener đã cộng tác rất chặt chẽ với Swiss Bianco để thử nghiệm và tạo ra những mẫu dao Victorinox Damascus đầu tiên.
Theo như Swiss Bianco, họ quyết định chọn mẫu thép Odin Eyes của hãng Damasteel với độ cứng 60HrC để sản xuất mẫu dao Vitorinox này.
Đây là mẫu thép hoàn hảo cho những lưỡi dao tầm trung và lớn. Chọn được vật liệu tốt nhưng để làm ra những cây dao Victorinox tốt bằng vật liệu đó lại là một câu chuyện khác.
Swiss Bianco và Victorinox đã cộng tác rất chặt chẽ và đầu tư nhiều công sức để tạo ra lưỡi dao Damascus 93mm trên những phiên bản Alox đầu tiên.
Những phiên bản đầu tiên này đã gây tiếng vang rất lớn trong các tổ chức triển lãm thường niên như IWA, SHOTSHOW, Bladeshow và cộng đồng đam mê dao Victorinox nói riêng, dao thép nói chung thực sự rất quan tâm đến chúng.
Những phiên bản Victorinox Damascus
2010 – Pioneer Alox Black
Cho đến năm 2010 thì Victorinox chính thức tung ra phiên bản dao Damascus thương mại đầu tiên.
Đó là 2010 cây dao Pioneer Alox Black với lưỡi dao Damascus và được đánh số thứ tự trên từng cây dao.
Phiên bản này hiện tại là phiên bản khó tìm nhất dành cho những người sưu tầm, giá trị của nó trên ebay lên tới gần 2000$ và ko phải lúc nào cũng sẵn có.
2011 – Climber Wood
Năm 2011, hãng sản xuất 4000 cây dao Climber vỏ gỗ đen cực kỳ sang trọng. Lưỡi dao 91mm tất nhiên làm từ thép Damascus.
2012 – Trekker/Trailmaster Wood
Trekker hay còn gọi là Trailmaster là một mẫu dao bản lớn bán rất chạy của Victorinox và họ đã quyết định chọn thiết kế này để sản xuất 5000 cây dao 111mm phiên bản Damascus vào năm 2012.
2013 – Explorer Wood
Năm 2013, hãng tung ra 7000 cây Explorer vỏ gỗ lưỡi dao Damascus 91mm. Thân gỗ có khắc chữ Carl Elsener
2014 – Spartan Wood
Năm 2014 hãng vẫn tung ra 5000 cây dao Damascus size 91mm nhưng lần này là mẫu Spartan vỏ gỗ.
2015 – Ranger Wood 68
2015 là lần đầu tiên lưỡi dao Damascus dòng 130mm được xuất hiện trong bộ sưu tầm của Victorinox. Phiên bản này được hãng sản xuất 5000 cây
2016 – Pioneer X Grey
6 năm sau ngày ra mắt mẫu dao Alox Damascus đầu tiên thì Victorinox mới tung ra mẫu dao Alox Damascus thứ hai đó chính là Pioneer X. Số lượng sản xuất 5000 cây và đây cũng là một mẫu dao rất được giới sưu tầm săn đón trên ebay. Giá của nó thời điểm hiện tại vào khoảng 1000$.
2017 – Outrider Wood
Hãng tung ra phiên bản 5000 cây Outrider . Về phần vỏ ốp, Victorinox đã chọn một chất liệu khác là hợp chất sợi gỗ cao cấp từ Epicurean. Đây là cây dao dòng 111mm thứ hai kể từ sau phiên bản Trailmaster.
2018 – Deluxe Tinker Wood
2018 hãng ra mắt mẫu dao Deluxe Tiker vỏ gỗ, lưỡi dao thép Damascus số lượng 6000 con.
2019 – Wine Master Wood
Wine Master là mẫu dao rất được ưa chuộng bởi vẻ đẹp và độ sang chảnh của nó. Ngay đối với phiên bản thường thì mẫu dao này cũng đã rất đẹp với lớp vỏ gỗ rồi. Victorinox tung ra phiên bản đặc biệt lưỡi dao Damascus 130mm với số lượng 6000 cây.
2020 – Hunter Pro Alox Brown
Hunter Pro là mẫu dao Folding lớn nhất của Victorinox hiện nay, hãng rất thành công với các phiên bản Alox bạc và Alox đỏ, cũng như vỏ gỗ trước đó. Tuy nhiên trong phiên bản đặc biệt Damascus này thì hãng lại quyết định chọn lựa vỏ Alox màu nâu. Cho đến thời điểm chúng tôi viết bài này thì sản phẩm vẫn chưa được phân phối phổ biến. Chỉ có lác đác một vài phiên bán được đấu giá trên ebay với giá cao ngất ngưởng. Phải chờ đợi đến cuối tháng 11 thì có lẽ các phiên bản này sẽ được gửi về các nhà phân phối Victorinox trên toàn thế giới.
Giá trị của những cây dao Victorinox Damascus
Christophe Costa – một quản lý của Victorinox nói rằng giá cả sẽ phải phù hợp với vật liệu cao cấp và hiếm có được sử dụng để làm nên sản phẩm. “Các ấn bản giới hạn của chúng tôi không được thổi phồng chỉ vì chúng là phiên bản giới hạn, mà để cho thấy sản phẩm đã được sản xuất từ những vật liệu đặc biệt như thế nào.”
Như vậy chúng ta có thể thấy rằng, dù tất cả mọi người săn đón và mua những phiên bản đặc biệt của Victorinox Damascus về để trưng bày. Nhưng không có nghĩa rằng chúng chỉ được vẻ đẹp bề ngoài.
Ngay từ việc nghiên cứu thép, chọn loại thép phù hợp vừa đảm bảo cứng, sắc, bền của Damascus, Victorinox vẫn phải nghiên cứu tỉ mỉ để cho ra một sản phẩm hoàn thiện về ngoại hình. Cao cấp và xứng đáng với giá trị của lịch sử.
