Chào các bạn, tôi nhận được rất nhiều câu hỏi thắc mắc của khách hàng hỏi về pin sạc Li-ion. Những thắc mắc này được gửi đến hàng ngày thường xoay quanh điện áp, dung lượng, bộ sạc và cách sạc pin.
Tôi viết bài này nhằm giải thích hầu hết những câu hỏi của các bạn. Tôi cố gắng giải thích ở góc độ kiến thức cơ bản nhất, ít yếu tố kỹ thuật nhất để người thường không có kiến thức sâu sắc về vật lý, hóa học, cũng có thể hiểu được.
>>>>>>>>>Nếu bạn muốn mua pin và sạc tốt, xin ghé https://bisu.vn
1. Hỏi:
Điện áp của pin Li-ion chính xác phải là 3.7V đến 4.2V phải không?
Đáp:
Sai, điện áp ra của pin Li-ion phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: nhiệt độ môi trường, dòng xả, công nghệ hóa học chế tạo pin. Bạn có thể tham khảo hình dưới để biết rằng điện áp chỉ là tương đối
Điện áp ghi trên pin chỉ là điện áp trung bình mà thôi.
2. Hỏi:
Tôi sử dụng bộ sạc thông minh, được quảng cáo là có “tự ngắt” khi pin đầy. Tôi sạc pin đầy, sau đó rút pin ra, rồi lại cắm lại bộ sạc, bộ sạc tiếp tục sạc 1 lúc nữa mới ngắt. Như vậy bộ sạc có vấn đề đúng không?
Đáp:
Sai, bộ sạc không có vấn đề gì cả. Sạc pin thường có 2 cơ chế để ngắt: ngắt theo đồng hồ và ngắt theo cảm biến. Những bộ sạc có chế độ tự ngắt thì đều ngắt theo cảm biến. Bộ sạc sẽ đo điện áp viên pin để biết nó đầy hay chưa đầy, tuy nhiên, đó chỉ là tương đối. Nhiều bộ sạc sẽ cứ sạc “nhồi” với dòng sạc thấp một khoảng thời gian có thể từ 5 đến 30 phút để chắc chắn viên pin sẽ đầy. Chính vì thế viên pin “đầy” nhét vào bộ sạc, sẽ được sạc tiếp tùy theo thuật toán mà nhà sản xuất cài đặt.
>>>>>>>>>Nếu bạn muốn mua pin và sạc tốt, xin ghé https://bisu.vn
3. Hỏi
Tôi thấy pin của tôi ghi dung dượng 2100mAh nhưng trên thân pin lại ghi Min 1900mAh?
Đáp:
Dung lượng pin chỉ là giá trị trung bình. Dung lượng pin 2000mAh hoặc 2100mAh (typical) là dung lượng pin trung bình, còn 1900mAh (minimum) là dung lượng nhà sản xuất đảm bảo rằng “dung lượng pin không dưới 1900mAh”
4. Hỏi
Tại sao viên pin của tôi là Li-ion, nhưng bên ngoài hãng lại ghi là 3.6V? Tôi cho rằng pin phải là 3.7V mới đúng
Đáp:
Điện áp cũng chỉ là tương đối. Tùy theo công nghệ hóa chất để sản xuất pin mà pin có điện áp khác nhau một chút. Và con số 3.6V, 3.7V hoặc 3.8V chỉ là tương đối. Các hãng sản xuất gọi là điện áp định danh (nominal voltage). Bạn nào muốn đào sâu mời nghiên cứu ở ĐÂY
5. Hỏi:
Tôi đo điện áp pin của tôi sau khi sạc chỉ có 4V, như vậy pin chưa được sạc đầy đúng không?
Đáp:
Sai. Điện áp của pin còn tùy thuộc vào công nghệ hóa học chế tạo nên viên pin đó. Tham khảo thêm câu hỏi 4 phía trên.
6. Hỏi:
Dung lượng pin 3500mAh là gì?
Đáp:
Nếu bạn xả viên pin với dòng xả 1000mAh, viên pin trụ được 3.5h có nghĩa là viên pin đó có dung lượng 1000mAh * 3.5h = 3500mAh
Xem thêm tại ĐÂY
7. Hỏi:
Thiết bị của tôi ghi là hỗ trợ pin 1.5V, vậy tôi mua pin Eneloop 1.2V có tương thích không?
Đáp:
Đa phần trường hợp là tương thích vì thiết bị của bạn sẽ hỗ trợ điện áp từ 1.5V đến 0.8V. Như biểu đồ xả pin của pin Alkaline Energizer dưới đấy, dung lượng sẽ giảm dần đến 0.8V ở nhiệt độ 21C° thì coi như viên pin cạn. Viên pin Eneloop NiMH sẽ có điện áp 1.2V và giảm dần đến 0.8V
Nói chung, pin sạc AA và AAA dùng công nghệ NiMH hoặc NiCD thì điện áp ban đầu không thể là 1.5V được. Rất nhiều khách hàng thường phàn nàn muốn mua pin sạc 1.5V mà chỉ mua về thì thấy ghi là 1.2V.
Xin nhắc lại là hầu hết các thiết bị sử dụng pin Alkaline 1.5V đều dùng tốt với NiMH 1.2V nhé.
Xin xem biểu đồ dưới đây
Tuy nhiên một số rất ít sản phẩm sẽ có cảnh báo không dùng pin NiMH.
8. Hỏi
Tôi thấy viên pin Panasonic 18650 sản xuất tại Trung Quốc, nó có phải là hàng giả đúng không?
Đáp:
Sai, Panasonic hiện có 3 nhà máy lớn sản xuất pin Li-ion ở Trung Quốc. Nếu pin làm giả hàng Made in Japan thì họ đã làm giả luôn cái tem bên ngoài là Made in Japan.
Dưới đây là 2 viên pin xịn chính hãng Panasonic, một viên sản xuất ở Trung Quốc, một viên sản xuất ở Nhật Bản
9. Hỏi:
Hãng Sanyo đã phá sản, tại sao còn có pin 18650 của Sanyo.
Đáp:
Panasonic mua lại Sanyo, họ giữ lại mảng pin và bán đi phần lớn các mảng còn lại như điện lạnh, nghe nhìn. Hiện nay pin Sanyo Li-ion vẫn được Panasonic giữ lại thương hiệu Sanyo. Pin Sanyo Eneloop được đổi tên thành Panasonic Eneloop.
10. Hỏi:
Những tập đoàn nào sản xuất pin Li-ion lớn nhất thế giới?
Đáp:
Hiện nay rất nhiều nhà sản xuất nhỏ cũng sản xuất được pin Li-ion. Tuy nhiên top 5 thế giới là Panasonic (Nhật Bản), CATL (Trung Quốc), BYD (Trung Quốc), LG Chemical (Hàn Quốc), Samsung SDI (Hàn Quốc).
>>>>>>>>>Nếu bạn muốn mua pin và sạc tốt, xin ghé https://bisu.vn
Trừ Panasonic có nhà máy sản xuất pin Lithium lớn ở Bắc Mỹ, còn lại hầu hết nhà máy sản xuất pin Lithium đều nằm ở Trung Quốc. Số lượng nhà máy ở Hàn Quốc và Nhật Bản còn lại khá ít.
11. Hỏi:
Tôi thấy các bài review về bộ sạc thường quảng cáo thuật toán sạc CC, CV và dV/dt, vậy nó là cái gì?
Đáp:
Thuật toán sạc cho từng loại pin Li-ion là khác nhau (có nhiều loại pin Li-ion, tham khảo phía đầu bài viết này). Thuật toán sạc cho pin NiMH cũng khác.
CC = Constant Current
CV = Constant Voltage
dV/dt = Delta Voltage / Delta Time (read: Change in voltage / Change in time)
Với pin Li-ion, thuật toán sạc cơ bản là CC/CV, thường có 4 giai đoạn sạc, mời các bạn xem hình dưới.
Giai đoạn 1 tăng điện áp, cố định dòng điện
Giải đoạn 2 cố định điện áp, giảm dòng điện
Giai đoạn 3 ngừng sạc, giảm điện áp, ngắt dòng sạc
Giai đoạn 4 sạc nhồi chống tự xả, áp dụng khi pin để trong bộ sạc quá lâu, bộ sạc thông minh sẽ sạc nhẹ một chút để bù trừ năng lượng bị tự xả.
dV/dt: thuật toán này thường dùng để sạc pin NiMH. Với pin NiMH, đo điện áp để biết là pin đầy hay chưa là không chính xác, bộ sạc phải dùng phương pháp khác.
Bộ sạc sẽ sạc thử vào và lấy tỉ lệ điện áp thay đổi trên một khoảng thời gian để biết được pin đầy hay chưa. Pin chưa đầy thì điện áp không sụt, pin đầy thì điện áp sẽ sụt.
Đoạn màu đỏ ở biểu đồ dưới từ phút thứ 95 đến phút 113 cho thấy dV/dt giảm, nghĩa là sạc vào mà pin không tiếp nhận nữa, có nghĩa là pin đầy. Đây cũng chính là lí do tại sao khi bạn nhét một viên pin đầy vào bộ sạc, sẽ mất 5-20 phút để bộ sạc quyết định là pin đã đầy hay chưa, và có sạc nhồi không.
Bạn nào muốn đào sâu, mời tham khảo tại ĐÂY
12. Hỏi:
Độ tự xả là gì?
Đáp:
Pin để lâu thường dung lượng sẽ tự giảm dù không hề sử dụng, đó gọi là tự xả, tiếng anh là self-discharge. Mỗi loại pin sẽ có tốc độ xả khác nhau. Tốc độ tự xả còn tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường. Bạn nào muốn đào sâu, mời tham khảo tại ĐÂY
13. Hỏi:
Sạc chẵn là gì? Sạc lẻ là gì?
Đáp:
Khái niệm này thường gặp trong các bộ sạc pin NiMH. Với bộ sạc cơ bản, hãng thiết kế chỉ sạc 2 hoặc 4 viên pin. Ví dụ như bộ sạc MQN-06 của hãng Sanyo ở dưới. Bạn chỉ có thể sạc 2 viên hoặc 4 viên pin. Và chú ý rằng 2 viên đi với nhau nên có cùng dung lượng, cùng tình trạng.
Bộ sạc lẻ là bộ sạc có các mạch sạc riêng biệt cho từng viên pin. Bạn có thể sạc 1-2-3-4 viên pin với dung lượng khác nhau một cách độc lập.
>>>>>>>>>Nếu bạn muốn mua pin và sạc tốt, xin ghé https://bisu.vn
14. Hỏi
Pin CR123A hơn gì pin Li-ion 18650
Đáp:
CR123A có độ tự xả thấp hơn, sau 10 năm vẫn sử dụng tốt. Tuy nhiên CR123A không thể sạc được, dùng xong là bỏ đi.
Pin Li-ion 18650 sạc được nhiều lần, tuy nhiên nó có độ tự xả cao. Một đèn pin dùng pin này để lâu không sử dụng, khi mang ra dùng có thể không sáng vì cạn pin.
Pin CR123A còn có ưu điểm là hoạt động ổn định hơn Li-ion 18650 trong môi trường nhiều độ lạnh hoặc nóng. Pin Li-ion kém ổn định và có nguy cơ cháy nổ cao hơn pin CR123A
Ở các nước có khí hậu lạnh như Mỹ, cảnh sát ưu dùng đèn pin sử dụng pin CR123A vì độ tin cậy của nó.
Bạn cũng nên nghĩ đến trường hợp nếu bạn để một đèn pin trong ngăn kéo phòng ngủ chuyên dùng cho trường hợp khẩn cấp, nếu dùng pin 18650, khi sờ đến đèn có thể không hoạt động vì pin đã xả cạn rồi. Ngược lại, nếu dùng pin CR123A, trong khoảng thời gian dài không dùng, khi bạn cần đến đèn, nó sẽ sáng.
15. Hỏi
Pin Panasonic Eneloop hiện được sản xuất ở đâu?
Đáp:
Hiện nhà máy FDK nằm tại Takasaki Nhật Bản đang sản xuất pin Eneloop cho Panasonic, nhà máy này đồng thời sản xuất luôn cả pin cho Fujitsu. Tuy nhiên Panasonic cũng có nhà máy sản xuất pin Eneloop của mình tại Trung Quốc. Hiện nay pin Eneloop bán tại Trung Quốc và Châu Á Thái Bình Dương (bao gồm New Zealand và Autralia) đều là bản Made in China.
Ở Việt Nam, theo thông tin mới nhất từ Panasonic Việt Nam, chỉ còn pin Eneloop Pro là Made In Japan, còn lại là Made in China.
Cập nhật 6/2020: Hiện các bản pin Eneloop của Panasonic Việt Nam đang là Made in Japan
16. Hỏi:
Bộ sạc Panasonic Eneloop bản nội địa Nhật Bản cũng sản xuất ở Trung Quốc phải không?
Đáp:
Đúng, hiện nay toàn bộ sạc pin Eneloop của Panasonic cũng nhưng hầu hết mọi thiết bị trên thế giới đều sản xuất tại Trung Quốc, chủ yế là tại Thẩm Quyến và các khu vực lân cận Thẩm Quyến.
>>>>>>>>>Nếu bạn muốn mua pin và sạc tốt, xin ghé https://bisu.vn
